Regen, ruzie en religie

Mijmerend in de trein langs herfstige panorama’s in de warme zon, de ideale plek voor het schrijven van een blog over de omgeving van Jekaterinaburg en de treinreis naar Irkutsk.

Op het station in Екатеринбу́рг (Jekaterinaburg) werden we opgehaald door Konstantin, de directeur van het Ekaterinaburg Guide Centre. Op het bordje dat hij bij zich had stond: ‘Agterberg & Co’. Hij bracht ons tijdens de avondspits naar onze homestay, gelegen in een van de buitenwijken van de stad: Бардина (Bardina). Hij vertelde dat zijn bedrijf mee heeft gewerkt aan het tv-programma ‘Peking Express’ en refereerde daarbij vooral aan de leuke blonde presentatrice (Roos van Acker, red).

Hij zette ons af bij Lydia, een lief kleine dametje – circa 1,50 meter lang – van rond de zeventig die enkel Russisch spreekt (helaas wilde ze niet op de foto). Ze woont in een keurig poppenhuisje met overal kleedjes, poppetjes en andere tierelantijntjes. Alle dingen in het huis lijken ook van poppenformaat: het bed, het toilet en het stoeltje dat ze Arthur aanbood toen hij gebukt probeerde zijn veters te strikken (het Russische woord voor stoel blijkt overigens fonetisch precies hetzelfde te zijn als het Nederlandse ‘stoel’). We hebben gevraagd of we bij haar onze kleding konden wassen. Haar wasmachine bleek echter eveneens aan de kleine kant, vandaar dat ze een beetje schrok van onze grote berg was. We probeerden te vragen of er een wasserette in de buurt is, maar ze begreep ons niet. We hebben haar daarom maar een deel van de was gegeven.

Na een snelle douche zijn we met de bus naar het centrum gegaan om wat te eten. Later op de avond met bus 14 (zoals Konstantin ons had verteld) weer terug naar huis. Het bleek echter dat deze bus de verkeerde kant op ging. Het liep al tegen twaalven toen we er uitsprongen en we hadden geen idee waar we waren. Bij een supermarkt (fijn dat die hier zo lang open zijn) heeft een mevrouw voor ons een taxi gebeld. Daarmee kwamen we rond middernacht aan bij Lydia.

De volgende dag werd (na een stevig ontbijt van Lydia) een groot avontuur; we gingen namelijk proberen om met een lokale trein bij een klooster in het bos te geraken. Dit is nog niet zo eenvoudig, want alles staat alleen in het Russisch aangegeven en bijna niemand spreekt Engels. Het begon met de busrit naar het centrum, vanwaar we te voet naar het station van Jekaterinaburg gingen. Op het station aangekomen hebben we eerst geïnformeerd naar de treintijden van de lokale trein (elektrichka) naar Шувакиш (Shuvakish). We kwamen erachter dat ook de lokale treinen de Moskou-tijd als maatstaf gebruiken. Heel vreemd is dat; je leeft hier voortdurend in twee tijdzones. Na een bezoek aan de kassa voor de lokale treinen stonden we met twee retourtjes naar Shuvakish in onze handen. Gelukt! De treinkaartjes bleken samen slechts 3 Euro te kosten, een stuk goedkoper dan heen en weer met een taxi (50 Euro) of een georganiseerde tour (100 Euro).

Nadat op een groot bord verschenen was op welk perron en bijbehorend spoor de trein vertrok, zijn we de trein ingestapt. Aangezien wij de enige buitenlanders waren, keken de mensen enigszins verbaasd. We stopten op enkele tussenstations (die er niet als zodanig uitzagen) en stapten na twintig minuten uit toen we de plaatsnaam Shuvakish hoorden. Op het perron begrepen we van een Russische dame dat we een station te vroeg waren uitgestapt. Balen! Het bleek dus dat de machinist had omgeroepen: ‘Het volgende station is Shuvakish’. We moesten dus nog een half uur lopen naar Shuvakish. Gelukkig regende het (nog) niet.

Dankzij aanwijzingen van een buschauffeur en een medewerkster in een winkeltje zijn we alsnog bij station Shuvakish aangekomen. Dit station was overigens net zo min herkenbaar als station. Het spoor waar de treinen aankomen, bevond zich tussen twee stilstaande goederentreinen waardoor je niet kon zien wat de naam van het station was. Via een loopbrug kwamen we aan de andere kant van het spoor en daar vonden we na tien minuten lopen een bord met daarop de naam Ганина Яма (Ganina Yama, ofwel Ganya’s Groeve). Via een bosweg en een tunneltje kwamen we aan bij een picknicktafel, waar we in de beginnende regen ons broodje kaas nuttigden. Daarna was het nog een half uurtje lopen naar het ‘Monastery of the Holy Martyrs’.

Janneke betrad de kloostergrond als een ware pelgrim, met een rok (een soort omslagschort) aan en een hoofddoek om. De regen en de graafmachines zorgden voor een passend decor op deze treurige plek. Hier zijn namelijk de levenloze lichamen van de Romanovs (de laatste tsarenfamilie van Rusland) op 17 juli 1918 door de Bolsjewieken naar toe gebracht en verbrand. Dit gebeurde direct nadat ze vermoord waren in Jekaterinaburg. De overblijfselen zijn daarna enkele kilometer verderop in een mijn gedumpt. De lichamen (of wat daar van over was) zijn nu overgebracht naar Sint Petersburg (zie onze blog).

Zowel tsaar Nicholas II, tsarina Alexandra, hun vier dochters Olga, Maria, Tatiana, Anastasia, als hun zoon Alexei zijn in 1981 heilig verklaard door de Orthodoxe kerk. Wij vinden dat wel vreemd, maar het zal wel een manier zijn om gelovigen aan je te binden. Bij het klooster Ganina Yama staat voor elk familielid een houten kerkje met goudkleurige uientorentjes. Helaas werd ons bezoek vergezeld door een hevige regenbui.

Nadat de regen was gestopt, zijn we terug naar het station in Shuvakish gelopen. Op het perron waren we getuige van een hoogoplopende ruzie, die pas na dreigen met een mes tot bedaren kwam. Gelukkig waren er meer mensen op het station en liep het allemaal met een sisser af. Terug in Jekaterinaburg namen we de metro naar het centrum en zijn daar gaan eten bij Dyuzhina, volgens Konstantin het beste restaurant voor ‘pelmeni’ en ‘vareniki’; Russische deegflapjes en -balletjes met vulling. Met de bus kwamen we terug bij de homestay. Lydia was zo lief geweest om onze was te strijken en netjes op te vouwen.

’s Ochtends kregen we wederom een stevig ontbijt. Daarna hebben we de resterende was naar een lokale wasserette gebracht (die we vonden door willekeurige voorbijgangers aan te klampen met onze Point-it en Russisch-Engels boekjes). Vervolgens met de bus naar het centrum om de rode lijn door de stad te volgen. Konstantin had ons verteld dat deze lijn langs de belangrijkste bezienswaardigheden van de stad voert. Zo kwamen we aan bij het monument voor de stichters van de stad: de Nederlander George Wilhelm (Sjors Willem?) de Gennin en de Rus Vasily Tatishchev.

De volgende stop langs de lijn was de ‘Church upon the Blood’, een kerk op de plek waar de Romanovs vermoord zijn. Daarnaast staat een klein houten kapelletje ter ere van een tante van de Romanovs die eveneens vermoord is . Na de drie uur durende wandeltocht hebben we ons even opgewarmd met een koffie en ondertussen de uitslag van de verkiezingen bekeken . Toen nog even lang bij het Boris Jeltsin monument. Het was ingepakt in zwart plastic en afgezet met linten, omdat het recentelijk door vandalen met roze verf was beklad.

Aan het einde van de middag gingen we met de bus terug naar de wasserette, waar we onze kleding schoon en netjes opgevouwen terugkregen. Vervolgens zijn we naar de supermarkt gegaan om inkopen te doen voor de treinreis naar Irkutsk (3.371 kilometer en 56 uur). Bij Lydia hebben we nog even een diepvries pasta carbonara opgewarmd en daarna gewacht op Konstantin voor de transfer naar het station. Daar kwamen we twee uur te vroeg aan (zelfs Russen vergeten nog wel eens dat alle treinen op Moskou-tijd vertrekken).

Toen we de trein instapten, bleken de Nederlandse Iris en Michiel (die in hetzelfde hostel in Moskou verbleven als wij) in de coupé naast ons te zitten. Echt heel toevallig. Onze coupé delen we sinds Jekaterinaburg met Sergey, een besnorde rijinstructeur voor buschauffeurs. We hobbelen inmiddels al weer twee nachten en twee dagen over de Russische rails. Gisterenavond reden we voor het slapen gaan over de rivier de Ob, met 3.680 kilometer een van de langste rivieren ter wereld. In de ochtend stapte er nog een andere Rus bij ons in de coupé (wij lagen nog te slapen). Hij bleek machinist bij de spoorwegen te zijn en stapte na een halve dag weer uit.

Je went snel aan het leven in de trein. Alleen de zoute noodle-soep gaat wel vervelen. En jammer dat het bier lauw is ;-) Verder eten we best goed met fruit, brood, zoutjes, sap, thee en oploskoffie. We missen wel wat groente. De volgende keer ook maar wat tomaatjes inslaan zoals de Russen doen. Af en toe kun je op een station nog een visje, pannenkoek of drankje scoren van vrouwen die dit op het perron verkopen. We zijn zelfs even een station doorgelopen om een kijkje te nemen aan de andere kant, maar Janneke krijgt daar wel de zenuwen van. Ze is een beetje bang dat de trein misschien wegrijdt zonder haar.

Vandaag passeerden we het halverwege-punt tussen Moskou en Beijing. Jippie! Onze treinreis voerde door herfstig Siberië via steden als Omsk, Tomsk, Novosibirsk en Krasnoyarsk (het middelpunt van Siberië). In deze laatste plaats begon vandaag de zon te schijnen en was het maar liefst 25 graden. Heerlijk! Janneke heeft voor het eerst sinds ons vertrek haar zonnebril op kunnen zetten. En wij maar denken dat het koud is in Siberië. De rood-geel-groene bomen langs het spoor worden nog mooier wanneer de zon deze belicht. Nog één nachtje en dan zijn we in Irkutsk.

Sinds Jekaterinaburg merken we trouwens dat de mensen veel vriendelijker zijn. Met handen en voeten en vertaalboekjes proberen we te converseren met onze Russische coupé-genoten. Dat gaat best aardig. Zelfs Sergey gebruikt ons vertaalboekje als hij iets wil vertellen. Ons Russisch is inmiddels ook al een stuk beter dan twee weken geleden :-).